Fe de Erros (8)

Abre o pano. A escena está composta unicamente por unha porta central que a divide en dous. Pola esquerda aparecen CNN+ e Telecirco falando das súas cousas. Detéñense diante da porta. Telecinco ábrea e empurra a CNN+ dentro. Coma se de Alicia atravesando o espello se tratase, aparece CNN+ á dereita, agora convertido en GranHermano 24horas.

Pódese empezar o ano cun chiste máis bizarro?

O proído

Esta mañá levanteime e proíame a gorxa. Xusto debaixo da queixada atopei unha pequena fenda. En metendo o índice comprobei que baixo a pel primeira existía outra. Pareceume púrpura. Os ogros son coma as cebolas. Lembrei. Os ogros teñen capas, as cebolas teñen capas. Sempre coa cinefilia ás voltas.

Coincidindo co parón creativo aparéceseme esa ferida imaxinaria. Moi oportuna, si señor. Alguén pode sentir o impulso de mostrar compaixón, pero en realidade é estupendo confirmar que non son humano. Iso réstalle importancia ao feito de non sentirse parte deste planeta, e de paso xustifica por que é tan traballoso facerse entender. Incluso nun mundo ceibe (?) e de libre pensamento (?) como o noso, ás veces resulta imposible compatibilizar este espírito ácrata e asocial (que non antisocial) que me define.

Ducheime e puxen moito coidado de tapar a fenda cun apósito. Ha curar nun par de días. O tempo que tarde eu en asimilar que debo permanecer calado. Seguir pensando, pero en silencio. O xusto para camuflar o meu verdadeiro ser púrpura e mergullarme dentro da masa humana. Despois de todo, a xente tranquilízase en canto se lle mostra aquilo que quere ver. Así sexa unha imaxe irreal dun. Por certo, onde deixei a colonia? Teño que poñerme ben dela se quero enganar tamén ao can.

Crónicas de Exitus

O círculo pechouse. Exitus proxectouse onte en Ferrol en pantalla grande.

Quedei con Fer pola tarde e as ganas de velo fixeron que chegase tarde. Perdinme. Fer xa agardaba mais non houbo reproche. "Macou!", dixo. E sonou tan caluroso que por un instante non din en pensar que levaba o pobre quince minutos conxelado diante do Teatro Jofre.

Falamos. Amosamos as nosas feridas de guerra e sorprendéronme moi positivamente as súas creacións, o seu crecemento artístico. Falamos, falamos.

Pola noite proxectouse Exitus e tiven unha serena sensación de derrota. As luces apagáronse. Sete minutos despois e, pese ás caras de desconcerto, o público despediunos cuns aplausos que deixaron na sala un inequívoco resón de condescendencia. Ou a min así mo pareceu.

Marchamos de alí a pé. Tiñamos tanto que contarnos! Gustoume porque non foi un paseo director-actor, eramos Fer e eu percorrendo as desertas rúas de Ferrol.

Xa nun bar achegouse a nós unha rapaza. Recoñecina ao momento porque foi unha das dúas persoas que tiveron o valor de facernos unha pregunta no cine (acerca de Exitus). Felicitounos e regalounos o seu sorriso. Que máis se pode pedir?

Ás once e media da noite decatámonos de que estaban a dar a unha e media da madrugada. Unha fermosa elipse temporal. Cinematográfica. Tería quedado en Ferrol alongando a noite ate facela día. Pero marchei. Para pechar un círculo é necesario marchar. É inevitable.

O círculo pechouse. Si. Pero quedou aberto.

EXITUS

Ouro pro nobis

Para visitar a Capela Sixtina seguir ESTE vencello

Pasoume a miña irmá este vencello máxico. Unha visita 3D á Capela Sixtina.

Cando a vin en directo disfruteina menos. Se cadra sería pola cantidade de xente que ateigaba a sala, as asfixiantes medidas de seguridade e, a que negalo, porque estaba demasiado encabronado pensando na cantidade de cartos que teñen metidos no traseiro os malandríns do Vaticano.

Ouro pro nobis, irmáns, ouro pro nobis.

Exitus en pantalla grande

Exitus, a nosa primeira curtametraxe, foi seleccionada para o ciclo Outubro Erotismo. Vaise proxectar en pantalla grande, coa entrada de balde e acompañando á inquedante Repulsión de Roman Polanski.

E por aló andaremos nós tamén. Contando as nosas batalliñas contra o tempo (se Aurora leva dous anos na sala de autopsias, Exitus pasou sete anos no tanatorio) e poñendo a cara por un fillo moi querido.

Data: 27 de Outubro
Lugar: Cine Dúplex (Ferrol)
Organiza: Axente Cultural.

Tren ás doce e media

Na viaxe que fixemos a Cantabria gostamos da puntualidade ferroviaria.

Cuestións (10) / Consumir preferentemente antes de

En que momento expira un proxecto? É posible que apodreza unha idea antes de se materializar por completo? Despois de dous anos e co nacemento do meu segundo fillo de por medio, Aurora loita por non se converter nun finado.

O peor (¿?) é que a cabeza non se detén e a necesidade de abordar novos temas pide pola súa quenda.

Agora ando coa teima de falar do meu avó nun documental experimental (gústame chamarlle "trangallada familiar"). Por que? Porque non descubriu a penicilina, nin gañou millóns na lotería. Non salvou a un can de entre as lapas dun incendio, nin vendeu na televisión a vida de ningún dos seus fillos. É un home que simplemente está aí, un home que sostén coas súas vellas mans (tres veces maiores ás do pequeno Teo) a rede dunha familia enteira, a miña.

Foi un golpe de sorte atopar* os traballos de Alan Berliner, un director que moito antes ca min, tamén decidiu que falar dos seus podía ser unha boa idea. Agora estou a recopilar tódalas gravacións familiares espalladas nunhas cantas ducias de cintas de SuperHi8mm e VHS. Tamén fotos e documentos dos anos mozos do meu avó.

Non sei con que me vou atopar cando grave (esperemos que sexa este verán). Teremos historia que contar? O que é seguro é que este proxecto vaime achegar un pasiño máis ao meu avó e, por descontado, entenderei máis ao meu pai (seu fillo) e espero a min mesmo. Como pouco deixarei un documento para que Teo poida coñecer ao seu bisavó e de paso comprender o valor que este lle concedeu sempre á palabra familia.

Espero poder contar nesta buceta** de escasa tripulación coa arte de Area tirando fotos. Sopran ventos favorables. Será cousa de aproveitalo e temperar as velas.

____________
* En realidade a recomendación parte de Sandra Sánchez, coa que coincidín mentres ela montaba unha TV Movie. Pero non tería visto os catro documentais (The family album; Intimate stranger; Nobody's Bussines; The sweetest sound) de non ser por Xose, que compartiu xeneroso ese anaquiño de ouro dividido en catro DVD's (graciñas Polaco!).
** Buceta - pequena embarcación a vela e remos.

Ausencias

José Saramago abandónanos aos 87 anos. O legado literario que deixa tras da súa ausencia ben merece un fado.

Ciruxía / blog?

Encaixadora artesanal

Onte pola tarde estiven a operar un conto. Baixo a curiosa mirada de Aldara ordenei as follas, peguei con cinta adhesiva, cosín cada prego. Foi un traballo que me levou tempo e din en pensar se o seu pai, de sabelo, agradecería dalgún xeito este esforzo meu por manter con vida á súa criatura.

Visito pola noite o blog? que Suso de Toro e confirmo con tristura que o abandona definitivamente (polo momento?). Así a todo resístome a retirar a súa ligazón do meu Gústame visitar. Despois de todo as palabras non perden entidade así pase o tempo (se cadra todo o contrario) e prefiro pensar que o escrito seguirá a ter valor en tanto en canto alguén o lea nalgún momento. Deixemos logo a porta aberta.

Será por iso mesmo que estiven toda a tarde a reparar un libro, ou?

Cuestións (9) / Perdidiños

Mete medo pensar nas consecuencias que pode chegar a ter en futuras producións un fenómeno de masas como foi Perdidos (Lost).

Unha serie que durante seis tempadas cimenta a narración (moitas veces a duras penas) sobre unha sucesión de enigmas que se atopan agochados nunha illa de propiedades fantásticas, non pode en ningún caso finalizar sen antes resolver cada unha das cuestións xeneradas.

Visto o último capítulo da última tempada as únicas palabras que me veñen a boca son decepción e medo. Decepción ao confirmar que en realidade estivemos a perder o tempo en mans duns guionistas que non tiñan nin idea (a saber dende hai canto) como acabar este lío con mínimo talento e dignidade; Medo ao pensar que isto pode abrir as portas a futuros produtos que, escudados nun mal uso da palabra "macguffin", poidan chegar a colarnos outra historia estirada ate o infinito (coma esta), cando en realidade non existe ningún tipo de argumento detrás.

Suso de Toro e o can de Culann

Cando o neno Setanta se achegou á casa de Culann, mal sabía que o can do ferreiro, de descomunais dimensións, agardaba por el na porta coa intención de atacalo.

A súa curta estatura e os seus escasos seis ou sete anos non resultaron ser un obstáculo para acabar coa besta.

Malia proeza de saír con vida e en vendo que era o único can que tiña o ferreiro, ofreceuse, humilde, para gardar a casa de Culann ata o momento en que este adquirise outro can.

Así foi como o neno Setanta deu en chamarse Cuchulain (can de Culann), á postre un dos heroes celtas máis importantes.

Ben mirado, a obra de Suso de Toro encaixa á perfección con este pequeno relato.

Un rapaz que empeza a escribir en galego atópase cun can moito máis grande ca el: un panorama literario galego practicamente extinto. Con afouteza loita contra todo ese pesimismo e, igual que fixera Setanta, coa única axuda das súas mans, fire de morte á inercia de menosprezar un idioma que, para máis gravidade, nos é propio.

Malia proeza de logralo, en vendo que publicar é o único xeito de sentar as bases dunha normalidade á hora de utilizar o galego na escrita, decide seguir na xeira ate o momento en que o panorama literario galego atope un can mellor.

Así é como un rapaz que empeza a escribir en galego convértese nun referente para moitos de nós. Agora que Suso de Toro aparcou a pluma, prego por que o espírito de Cuchulain turre por el para que volva. Sobre todo porque seguimos sen can e agora, enriba, sóbrannos os antiheroes.

Cuestións (8) / O muro

Incluso aquilo que é un divertimento as veces endurece, faise máis e máis rexo. Con desacougo un pregúntase se o único que o rodea é o aire e mais os ladrillos do muro que o atrapa. Hai alguén aí?

A Caixa Curta (o ano do paro)

Esta noite de premios galegos do audiovisual non negarei que agardaba un recoñecemento ao traballo feito na serie documental A Caixa Negra. Sobre todo como compensación ao trato dubidosamente cortés brindado a este proxecto por parte da nova dirección da TVG. Un programa ateigado de aleatorios cambios horarios e absurdas polémicas. Porque, a pesares do que se teña a tentación de pensar, aínda non chegou o día que se poida falar de todo nesta terra.

Agardaba un recoñecemento para A Caixa Negra que non chegou. E case foi mellor así. Porque a dedicatoria dos compañeiros de Onda Curta (que foron os que nos arrebataron o premio ao mellor programa) foi unha fresca brisa de sensatez.

Dedicáronlla a tódolos parados. E moi especialmente a aqueles que o están a pesares de ter feito un bo traballo, recoñecido e necesario. Non en van (oh ironía!) Onda Curta, Miraxes, Botarse ao Monte e A Caixa Negra, o mesmo ano no que foron nominadas, pasaron a formar parte doutra nómina con moito menos glamour que é a lista de programas extirpados por esta nosa Televisión de Galicia.

E gustoume especialmente unha cousa que dixeron os premiados: "Seguimos querendo á nosa televisión pública (aínda que ela non nos queira a nós)". Graciñas compañeiros por roubarnos o discurso. Se cadra non había ser moi distinto se nolo dan a nós ou aos amigos de Miraxes.

AARÓN - Marcos Nine (2009)

Premio Mestre Mateo á mellor Obra Experimental

Mascotas do Audiovisual

Fragmento do cartel de Santos, película montada por Diego Macho.

Esta semana acordeime de Diego Macho, ex-montador dunha xa desaparecida empresa de audiovisual (¿?) na que traballei.

Incorporouse o luns un rapaz de prácticas. Traía o medo debuxado na cara e tres palabras contadas ben atadiñas dentro da gorxa. Observaba todo como o fai un paciente no quirófano momentos antes de ser operado; como un hamster que sae da caseta para inspeccionar a nova roda que lle acaban de instalar na xaula.

Falamos brevemente da escola e do que esperaba atopar no audiovisual. Intentei (xuro) non ser sincero ou explícito en exceso. O xusto para ferir coa verdade sen romper un soño.

Non penso que queira seguir os pasos da montaxe. Amablemente dixo que lle gustaba bastante, o cal pódese interpretar como que lle gusta bastante pouco, case nada. Non o digo como reproche. Insisto en que foi extremadamente amable cando o dixo (se cadra mostrou tanto tacto coma o meu ao dicilo).

Estes dous días serviron para que se relaxase un pouco e empezase a aflorar o profesional que quere ser. Polo pouco que sei, gústalle ver series e escribir. Gústalle (basicamente) a ficción. A ver se ten sorte e pode enganchar algo relacionado co tema.

Como non, acordeime de Diego Macho, o montador que me viu chegar, coa miña cariña de hamster e toda a ilusión posta neste medio ao que non lle perdín o gusto co tempo. Agora entendo un pouco máis como se sentiu el. E agradézolle que fose levemente sincero (o xusto para ferir sen romper un soño). Graciñas Diego, téñoche ganas de volverte ver.

Maldito fanático apaixonado

Hai uns días vin o documental sobre Pablo G. del Amo, montador de xoias como La Caza, El espíritu de la colmena, El Sur, Tasio ou El viaje a ninguna parte. Dicía o bo do home nunha conferencia: "no concibo esta profesión, permítaseme la cursilería, sin amor".

Sei que esta frase é aplicable a calquera actividade, dende un fontaneiro a un funcionario da Facenda. Pero coido que na nosa profesión esa expresión adquire un significado especialmente dramático.


Nas nosas mans (nunca mellor dito) está, en parte, conservar a vida que as imaxes traen da rodaxe. E engadirlle, na medida do posible, aqueles matices que agochaba o guión (por iso é tan importante lembrar as sensacións extraídas da súa primeira lectura). Podemos lograr que unha secuencia sexa memorable engadindo unha mirada, un silencio, ou suprimindo unha liña de texto (sempre co beneplácito do director -claro-); ou podemos dinamitar unha gran secuencia ao non atopar o ritmo axeitado. A clave: o amor ao traballo e non ter medo de xogar e gozar co propio xogo.

Pero ese amor ao cine penso que non sempre é comprendido. Ás veces, nas conversas cos amigos, noto que perciben esa paixón como un posicionamento radical. Empeza a ser costume escoitar como me chaman fanático. Eles dirán que cando o rio sona, auga leva. Eu farei ben en preocuparme se un día o rio seca.

Sen ou mal sinal

Hai dez anos unha psicose pandémica chamada "efecto 2000" fixo que temesemos pola nosa integridade física ao prender o 386 na mañá do día 1 de xaneiro. O tal efecto foi, nunha escala de 0 a 100, despreciable.

Non podemos dicir o mesmo deste apagón analóxico. A Televisión Dixital, pese a ser Terrestre, vése que non está preparada para terras áridas como as de Cerceda (por poñer un exemplo). Hai semanas xa nas que a única programación que nos chega correctamente é unha serie que se emite de luns a domingo (a todas horas): "Sen ou mal sinal". Dende "Sálvame" non vira un produto televisivo tan prescindible e excesivamente estirado.

Pese ós tombos, ó continuo discurso entrecortado, á goyesca imaxe pixelada (nada máis lonxe da calidade dixital da que falaban os folletos que nos chegaron á casa e que narraban poéticamente as delicias de abandonar o analóxico) conseguín congratularme cos oito premios que acadou esta noite a "Celda 211". Sen ser adorador de Vaca Films, sempre é bo confirmar que se pode facer ese cine en España, e máis aínda que é rendible e premiable.

Como dixo miña nai: Galicia está no máis alto. Será por iso que non acaba de chegar ben o carallo da TDT. Agora que estamos ben arriba, queira dios a hostia non nos deixe tesos e sen emisión en dixital.

Fe de Erros (8)

Ano novo, proxectos vellos.

Os escaladores saben moi ben que para acadar unha meta é preciso avanzar e volver sobre o andado. Pódese dicir que soben varias veces a montaña antes de ver o mundo dende o cumio.

Pois iso, Como se fixo Cafés de Papel:

De profetas e aparellos de pesca

Ninguén é profeta na súa terra. Veño remoendo niso dende mediados do Nadal. Pódese dicir que arrastro esta teima dende o ano pasado (valla 0 chiste sen gracia). O 16 de Decembro, Fecimo* presentou da man do seu presidente José Bangueses, unha edición de "O Bichero" que recolle algunhas das tiras cómicas de Luis Davila.

Ninguén é profeta na súa terra e case compréndese: os mais vellos non poden esquecer que Luis é ese cativo que aprendeu a dar os primeiros pasos esfolando os xeonllos polas rúas do seu pobo; os compañeiros de pupite recoñecen a Davila naquel rapaz que caricaturizaba a profesores e compañeiros; e os que non o coñecen simplemente pensan que dun pobo como Bueu, que ten máis vogais que consonantes, cousa boa non pode saír.

Ninguén é profeta na súa terra. E por iso tivo que ser Bangueses (alguén máis achegado ás cálidas augas termais de Ourense que ás xélidas augas salgadas do Morrazo) quen vira en Davila a un artista que aprendeu a andar entre a súa xente e a observar o mundo dende fóra (cun sorriso -para maior gravidade-); alguén que soubo tirar partido desa afección súa de darlle ao lapis para convertila nunha profesión.

Por iso, e a pesares de ser da familia, a pesares de que ninguén é profeta na súa terra, é o seu dar á noraboa a Pepe pola iniciativa, e tamén (claro) a Fecimo por deixarse liar e a Luis Davila pola súa xenerosidade. Ogallá saquen máis edicións do seu traballo. Bastante irónico é xa que unha Federación de Comerciantes sexa a que, con moito criterio, dera o primeiro paso.

_________
* Fecimo - Federación de Comerciantes e Industrias do Morrazo.